تری‌سدیم سیترات ( به انگلیسی : Trisodium citrate ) با فرمول شیمیایی Na3C6H5O7 یک ترکیب شیمیایی است .
به صورت کلی به نمک های اسید سیتریک ، سیترات سدیم می گویند که شامل مونو، دی و تری سدیم سیترات است . از بین نمک های موجود برای این ماده نوع تری کاربرد بیشتری دارد . این ماده در مقیاس تجاری به صورت سنتزی تولید می گردد اما در طبیعت نیز در مرکبات یافت می شود . از آنجایی که در سنتز این ماده از محصولات حیوانی کمک گرفته نمی شود ، می توان از آن در غذاهای مربوط به گیاه خواران نیز استفاده نمود .
این نمک به صورت پودر و خوراکی نیز موجود است و پرمصرف ترین نمک امولسیون کننده در پنیرهای فرآوری شده و خرد شده است و عموما در ترکیب با اسید سیتریک به عنوان عامل بافری جهت کنترل pH نوشیدنی ها و مواد غذایی مورد استفاده قرار می گیرد . این ماده دارای مزه ترش است ( همانند اسید سیتریک ) همچنین مانند تمامی نمک ها مزه نمکی نیز دارد . مهمترین کاربرد این ماده استفاده به عنوان طعم دهنده و نگهدارنده در صنایع غذایی است .
تری سدیم رایج ترین نوع این اسید برای محصولات غذایی است . برای به دست آوردن این اسید ، باید قسمت H + اسید سیتریک را از بین ببرید و آن را با یون های Na + جایگزین کنید . از نظر عملی ، این ماده شیمیایی عامل مهمی در آزمایشگاههای شیمی بوده است .
تعیین محدوده دقیق غلظت برای استفاده عملی از این ماده شیمیایی بسیار دشوار است ، زیرا این بستگی به سایر مواد تشکیل دهنده آن محصول نیز دارد . از این ماده باید درحد متوسط استفاده شود ، زیرا هم شور و هم ترش است .
همچنین دارای عطر و طعم شور و ملایم تارت است . می تواند به همراه اسید سیتریک برای ساختن بافرهای سازگار با بیولوژیکی مورد استفاده قرار گیرد .
یک اسید سه کربن تری کربوکسیلیک است که ابتدا از آب لیمو جدا شد . در صنایع غذایی و آشامیدنی برای اهداف مختلف به عنوان دارو و سایر مصارف صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد . عمدتا توسط تخمیر قارچ تولید می شود . سنتز شیمیایی اسید سیتریک ممکن است ، اما نسبت به تخمیر قارچ ، گران است .
با این حال ، مقدار کمی اسید سیتریک هنوز از مرکبات در مکزیک و آمریکای جنوبی تولید می شود که از لحاظ اقتصادی در دسترس است . دو فرآیند تخمیر بسیار معمول و عملی مورد استفاده قرار می گیرد : کشت سطح مایع و فرایند تخمیر غوطه وری . فرآیند دوم تخمیر از محبوبیت بیشتری برخوردار است .
تولید تری سیترات سدیم از طریق فرآیند خنثی سازی اسید سیتریک با هیدروکسین سدیم صورت می گیرد . از طریق تخمیر مخمرها و با روش جداسازی استخراج حلال به دست می آید . تولید سیترات سدیم در مقیاس صنعتی و انبوه از طریق فرایند تخمیر در تجهیزات راکتور انجام میشود . محلول نهایی از طریق فرآیند فیلتراسیون ، جداسازی شده و اسید سیتریک از طریق رسوب جدا می شود . مانند اسید سیتریک طعم ترش دارد .
تری سیترات سدیم چه تفاوتی با اسید سیتریک دارد ؟ ساختار شیمیایی اسید سیتریک ( یک اسید تریابازیک ) HOOCCH2.C (OH) COOH.CH2COOH است . نمک تری سدیم اسید سیتریک معمولاً سدیم سیترات نامیده می شود که در آن همه هیدروژن های کربوکسیلیک با سدیم جایگزین شده اند . ساختار سیترات سدیم NaOOCCH2.C (OH) COONa.CH2COONa است . مونو سدیم سیترات و دی سدیم سیترات نیز شناخته شده هستند که به ترتیب یک و دو هیدروژن کربوکسیلیک با سدیم جایگزین شده اند .
اسید سیتریک با یک نمک سدیم قلیایی ( هیدروکسید سدیم ، کربنات سدیم یا دیگر نمک قلیایی بر پایه سدیم ) واکنش می دهد. با این کار اسید به نمک سدیم ( سدیم سیترات ) تبدیل می شود . اسید سیتریک چند منظوره است و شامل سه گروه کربوکسیلیک است ، که می تواند یک ، دو یا سه گروه را خنثی کند . اما تری سیترات سدیم زمانی است که هر سه گروه خنثی شده باشند .
تری سدیم سیترات که اغلب با نام سدیم سیترات خوانده می شود ، دارای فرمول شیمیایی Na3C6H5 و خاصیت اسیدی ضعیفی است . ظاهر سدیم سیترات جامد به صورت پودر کریستالی سفید رنگ است و طعمی شور و زننده دارد . این ماده ، کاربرد های فراوانی در صنایع غذایی دارد که اغلب برای کنترل اسیدیته مواد غذایی استفاده می شود . کاربرد دیگر تری سدیم سیترات مربوط به اثرات درمانی آن برای انسان می باشد . یکی از رایج ترین بهره مندی ها از تری سدیم سیترات در دستگاه گردش خون انسان است که مانع لخته شدن آن می شود .
این ماده با خنثی سازی اسید سیتریک توسط هیدروکسید سدیم یا بی کربنات سدیم تولید می شود . بیکربنات سدیم در زمان هم زدن و گرم کردن در آب حل می شود . در مرحله بعد اسید سیتریک را اضافه می شود ، و تا دمای ۸۵-۹۰ درجه سانتیگراد حرارت داده می شود .PH روی ۶.۸ تنظیم می شود .
کربن فعال هم اضافه می شود . وقتی مخلوط هنوز گرم است ، فیلتراسیون انجام می شود . فیلتر تحت فشار کمتری متراکم می شود . به طور کلی برای به دست آوردن محصولات نهایی سدیم سیترات ، فیلتراسیون ، شستشو ، و خشک کردن انجام می شود .
نقطه ذوب : ۱۵۰ درجه سانتیگراد
تراکم : N/A
حلالیت در آب : محلول در آب و نامحلول در اتانول است.
جرم دقیق : ۲۹۳٫۹۹۳۹۶۵
توده مونوزوتوپی : ۲۹۳٫۹۹۳۹۶۵
تحمل pH : این ماده شیمیایی توانایی افزودن مقدار pH محلول را هنگام افزودن در آن کمی تغییر می دهد . در نتیجه یک محلول به دست می آید که نسبت به تغییر سطح pH بسیار مقاوم تر است .
هم افزایی با سایر مواد تشکیل دهنده : مهمترین عنصر است که برای فرآیند کروی سازی استفاده می شود . در محلول های مایع بعضی اوقات احتمالاً افزایش کلسیم است که منجر به جمع شدن هیدروکلوئیدها می شود . از ماده برای به دام انداختن کلسیم اضافی استفاده می شود که هیدروکلوئیدها به درستی هیدراته می شوند .
حدود 350 میلی گرم از نمونه را وزن نمایید و به یک بشر 250 میلی لیتری انتقال دهید . سپس 100 میلی لیتر اسید استیک گلاسیال اضافه کنید و مرتب هم بزنید تا به طور کامل حل شود . محلول ساخته شده را با پرکلریک اسید 0.1 N تیتر کنید . از متیل بنفش به عنوان شناساگر برای انجام فرایند تیتراسیون استفاده نمایید . هر میلی لیتر اسید پرکلریک 0.1 N معادل 602/8 میلی گرم C6H5Na3O7 است .
برای خرید تری سدیم سیترات به فروشگاه ایران فلیور مراجعه کنید.
به عنوان ماده افزودنی غذایی ، سدیم سیترات دی هیدرات عمدتا به عنوان ماده طعم دهنده ، بافر، امولسیفایر، تثبیت کننده و ماده نگهدارنده مورد استفاده قرار می گیرد . علاوه بر این ، می توان از ترکیب بین سدیم سیترات و اسید سیتریک در انواع مرباها ، ژله ها ، آب میوه ها ، نوشیدنی ها ، نوشیدنی های سرد ، لبنیات و ژله های شیرینی سازی ، ومکمل های غذایی استفاده کرد .
سدیم سیترات دی هیدرات توانایی تشکیل کمپلکس با یونهای فلزی مانند Ca2 + ،Fe2 + را دارد . سدیم سیترات از قابلیت خوبی برای تنظیم PH و خاصیت بافری مناسب برخوردار است . برای مواردی که در آن تغییر مقدار PH مناسب نیست ، استفاده از سدیم سیترات به عنوان بافر بسیار مفید است . سدیم سیترات از نظر کاربرد پزشکی به عنوان ماده ضد انعقاد در خون استفاده می شود و برای قلیایی کردن ادرار در پیشگیری از سنگ های کلیوی کاربرد دارد .
در طی روند بالینی گرفتن خون تازه ، افزودن مقداری سدیم سیترات استریل می تواند در جلوگیری از لخته شدن خون نقش داشته باشدبرای صنعت آبکاری بدون سیانید از سدیم سیترات استفاده می شود . همچنین در صنعت عکاسی از تری سدیم سیترات دی هیدرات استفاده می شود .
علاوه بر این ، آن را نیز به طور گسترده ای در صنایع شیمیایی ، متالورژی ، جذب دی اکسید گوگرد با میزان جذب ۹۹٪ استفاده می کنند و سیترات دی اکسید گوگرد مایع را برای کاربردهای بازیافتی ، استفاده می کنند .
افزودن مقدار معدنی سدیم سیترات به مواد شوینده می تواند توانایی تمیز کردن مواد شوینده را به میزان قابل توجهی افزایش دهد .
این ماده به عنوان آنالیز کننده های مورد استفاده برای تجزیه و تحلیل آزمایش های کروماتوگرافی مورد استفاده قرار می گیرد و می تواند برای تهیه محیط کشت باکتری نیز مورد استفاده قرار گیرد . سیترات سدیم اسیدیته پنیر را کاهش می دهد ، پروتئین های موجود در پنیر را محلول تر می کند و از جدا شدن آنها در یک قوام نامطلوب جلوگیری می کند . در عوض ، یک بافت صاف و خامه ایجاد می کنید که در کنار هم قرار می گیرند .
سدیم سیترات به عنوان افزودنی در غذا ها به شکل چاشنی یا نگه دارنده مورد استفاده قرار می گیرد . این ماده ، عامل طعم دهنده در انواع مختلفی از مشروبات غیر الکلی گازدار است . سدیم سیترات در اجزای ترکیبی سوسیس خام نیز قرار دارد . سدیم سیترات هم چنین در مخلوط گلاتن ، بستنی ، ماست ، ژله ها ، پودر شیر، پنیر فرآوری شده ، نوشیدنی های کربناتی ، شراب ها و سایر مواد نیز وجود دارد . حد مجاز مصرف سیترات سدیم 0.1 تا 0.25 درصد است .
سیترات سدیم خوراکی به عنوان امولسیفایر روغن در فرآیند تولید پنیر به کار برده می شود . این ترکیب به پنیر اجازه می دهد تا بدون گریسی شدن ذوب شود .
پنیر، امولسیونی از پروتئین ، آب و چربی های لبنی می باشد که در دما های بالا شکسته می شود . در هنگام ذوب شدن سیترات سدیم به عنوان امولسیفایر عمل می کند تا از دلمه شدن پنیر یا جدا شدن چربی و پروتئین با نگه داشتن اتصالات یون های کلسیم در آن جلوگیری کند . سیترات سدیم خوراکی منجر به تولید یک سس صاف و خامه ای می شود . مقدار استفاده از این ماده در پنیر متفاوت است اما معمولا 3 درصد گزارش شده است .
ماده ی فوق اغلب در محصولاتی مانند سس پنیر، پنیر ناچو و ماکارونی های پنیری وجود دارد .
از آنجایی که اسید سیتریک طعم ترش بسیار قوی ای دارد ، استفاده از آن با تری سدیم سیترات می تواند این طعم ترش را تا حدودی کنترل نماید و با استفاده در ماست سبب تنظیم و بهبود طعم ترش ماست شوند و ماندگاری آن را بهبود ببخشند .
سدیم سیترات با ترکیب با یک اسید ضعیف ، می تواند تشکیل یک بافر دهد و به عنوان یک عامل بافر کننده یا تنظیم کننده اسیدی ، مقاومت در برابر تغییرات pH را ایجاد کند . از این بافر برای کنترل اسیدیته در برخی از مواد مانند دسر ژلاتین استفاده می شود . این بافر را همچنین می توان در ذرات شیر مورد استفاده در قهوه ساز ها به کار برد . pH محلول 5 گرم آن در 100 میلی لیتر آب در دمای 25 درجه سانتیگراد در حدود 7.5 تا9.0 است .
سیترات به عنوان پایه ای توام با اسیدی ضعیف می تواند به عنوان عامل میانگیری یا کنترل کننده اسیدیته نقش ایفا کند تا مانع تغییرات PH شود . این ترکیب برای کنترل اسیدیته در برخی مواد مانند دسر های گلاتن استفاده می شود . تری سدیم سیترات با اضافه شدن به بسیاری از بسته های بازرگانی حاوی محصولات لبنی به خصوص پنیر و ماست ، به کنترل PH موثر بر دستگاه گوارش انسان کمک می کند .
خرید تری سدیم سیترات و استفاده از آن به عنوان یک افزودنی غذایی ، معمولاً به عنوان طعم دهنده یا به عنوان نگهدارنده در صنایع غذایی صورت می پذیرد . سیترات سدیم به عنوان یک عامل طعم دهنده در انواع خاصی از نوشیدنی ها به کار می رود . دراین قبیل محصولات این ماده می تواند سبب بهبود طعم و بخشیدن مزه ای ترش به محصول شود .
pH محصولات غذایی نشان دهنده ی خاصیت قلیایی یا اسیدی آن محصول می باشد .PH معمولا در بازه ی 0 تا 14 قرار دارد . 7 خنثی ، زیر 7 اسیدی و بالای 7 بازی می باشد . یک محصول اسیدی طعمی ترش دارد ، در حالی که یک محصول قلیایی طعمی تلخ به همراه دارد . برخی از غذا های اسیدی عبارتند از: مرکبات ( پرتقال ، لیمو ، گریپ فروت ) ، آب میوه یا ماست و محصولات غذایی عبارتند از تخم مرغ و جوش شیرین .
تنظیم کننده های pH مانند محصول فوق به منظور تغییر و یا حفظ pH در محدوده ای خاص استفاده می شود و می تواند با تغییر pH سبب بهبود طعم و حتی افزایش ماندگاری محصول نهایی شود . زیرا کنترل مناسب pH از رشد باکتری ها در محصولات غذایی جلوگیری می نماید و موجب افزایش طول عمر محصولات غذایی می شود . کنترل pH یکی از روش های حفظ محصولات غذایی است .
علاوه بر جلوگیری از رشد باکتریها ، اسیدی شدن به حفظ کیفیت محصول نهایی نیز کمک می کند . خیار ، گل کلم ، فلفل و ماهی نمونه هایی از غذاهای با اسیدیته ی پایین می باشند که به طور معمول اسیدی می گردند . اگر اسیدی شدن به میزان کافی با pH 4.6 یا پایین تر کنترل نشود ، کلستریدیوم بوتولینوم ، یک میکرو ارگانیسم خطرناک و سمی ، می تواند در برخی از غذاها رشد کند . ماده ی فوق می تواند محصولاتی با دامنه ی pH در حدود 3 تا 6.3 را بافر نماید .
به دلیل دارا بودن طعم شور و ترش ، استفاده از این ماده باید با احتیاط صورت پذیرد زیرا می تواند بر روی طعم محصول نهایی تاثیر زیادی داشته باشد . برای ساخت پنیر استفاده از 4 درصد از این ماده برای 100 گرم پنیر توصیه می شود .
در ساخت پنیر slices از 3.3% ماده ی فوق ، یوتاکاراگینان 1.5 درصد و کاپاکاراگینان به میزان 0.5 درصد استفاده می شود .
به عنوان یک سکواسترانت ( ماده شلاته کننده برای حذف برخی یون ها ) بسته به مایع و غلظت هیدروکلوئید بین 0.07 درصد تا 0.4 درصد مصرف می گردد . به عنوان مثال محلول 0.3% LA Gellan با آب سخت نیازمند 0.2 درصد از این ماده و با آب مقطر مقدار 0.12 درصد از آن نیاز می باشد .
در استریفیکیشن مقدار مورد نیاز از این ماده به میزان یون های کلسیم موجود در محلول بستگی دارد . معمولا مقدار 0.25 درصد برای این منظور مناسب خواهد بود با این حال اگر ایتریفیکیشن صورت نگرفت می توانید غلظت را افزایش دهید .
استریفیکیشن زمانی رخ می دهد که یک هیدروکلوئید با کلسیم وارد واکنش شود و یک پوسته ی نازک تشکیل گردد . فرایند استریفیکیشن معمولا برای کاهش کلسیم و جلوگیری از سفت شدن زود هنگام محصول مورد استفاده قرار می گیرد . این مواد می توانند pH را نیز افزایش دهند و به این فرایند کمک نمایند .
به عنوان بافر مقدار مورد نیاز از این ماده به غلظت اسید اولیه ی مورد استفاده بستگی دارد . از این ماده به صورت نیمی از غلظت اسید مورد استفاده در بافر استفاده کنید . یعنی برای 1٪ اسید سیتریک از 0.5٪ سیترات سدیم برای شروع استفاده نمایید .
در سال 1914دکتر بلژیکی ، دکتر آلبرت هیستین ، و پزشک و پژوهشگر آرژانتینی، لوئیس آگوت از TSC به عنوان یک ماده ی ضد انعقاد خون استفاده کردند . ریچارد لوئیسون نیز غلظت بهینه ی سدیم سیترات برای جلو گیری از انعقاد خون را در سال 1915 مشخص کرد . این ماده همچنین در لوله های جمع آوری خون و برای افزایش ماندگاری خون در بانک خون استفاده می شود .
یون سیترات از طریق ایجاد کمپلکس های کلسیم سیترات باعث محلول ماندن کلسیم شده و مکانیسم لخته شدن خون را مختل می کند . به تازگی ، TSCبه عنوان یک عامل قفل کننده در خطوط همودیالیز به جای هپارین استفاده می شود . علت آن قدرت بیشتر TSC نسبت به هپارین در جلوگیری از آلودگی های باکتریایی است .
سیترات سدیم برای از بین بردن ناراحتی های به وجود آمده در اثر عفونت های دستگاه ادراری مانند سیستیت کاربرد دارد . این ماده یکی از اجزاء اصلی محلول دهان شویه ی WHO است .
این ماده به عنوان یک آنتی اسید و قبل از بیهوشی بیماران بخش سزارین کاربرد دارد . دلیل آن کاهش خطرات ناشی از استنشاق گاز های متصاعد شده از محتوای شکم بیمار است .
امروزه ، این ماده در تیوب‌های جمع‌کننده خون و برای حفاظت از خون در بانک‌های خون مورد استفاده قرار می‌گیرد . سیترات با تشکیل ترکیبات کلسیم سیترات ، یونهای کلسیم را به وجود می‌آورد که باعث جلوگیری از لخته شدن خون می‌گردد . هم چنین از سدیم سیترات به عنوان عامل قفلی در خطوط همودیالیز استفاده میشود تا به جای هپارین مورد بهره‌برداری قرار گیرد که باعث میشود ریسک‌های ناشی از استفادهٔ هپارین برطرف شوند .
این ماده به عنوان یک داروی ضد انعقاد در پزشکی کاربرد دارد یکی دیگر از موارد مصرف آن در پزشکی تاثیر آن در کاهش ناراحتی ناشی از عفونت ادرار است . همچنین به عنوان یک ملین اسمزی استفاده میشود .
مواد ضد انعقاد افزودنی هایی می باشند که از انعقاد خون و یا پلاسما جلوگیری کرده و باعث می شود تا غلظت یا میزان موادی که اندازه گیری آنها در خون مورد درخواست است قبل از مرحله اندازه گیری دچار کمترین تغییری شود در جلوگیری از انعقاد خون مکانیسم های متفاوتی وجود دارد .
ترکیب فوق عمدتا جهت انجام آزمون های انعقادی مورد استفاده است به این علت که اثرات ضد انعقادی آن را به سادگی می توان با اضافه کردن کلسیم به نمونه برطرف کرد . سیترات سدیم عنوان ماده ضد انعقاد برای انتقال خون بکار می رود زیرا سیترات به سرعت در کبد متابولیزه شده و از جریان خون پاک می شود . این ماده از عوامل قلیایی می باشد که باعث کاهش اسید ادرار می گردد . از ترکیب این مواد برای جلوگیری از نقرس یا سنگ کلیه یا اسیدوز متابولیک در افراد دارای مشکلات کلیوی استفاده می شود .
اسید سیتریک و سیترات سدیم هر دو عامل های قلیایی کننده هستند که می توانند از اسیدیته ادرار بکاهند . مخلوطی از این دو ماده برای جلوگیری از نقرس ، سنگ کلیه و یا اسیدوز متابولیک در افراد دارای مشکلات کلیوی به کار برده می شود که باید با نظر پزشک تجویز شود .
اسید سیتریک و نمک های سیترات ( شامل سدیم و پتاسیم ) به دسته ای از داروها با عنوان قلیایی کننده ادرار متعلق هستند . به دلیل برخی از محدودیت هایی که در بدن برای جذب سدیم و پتاسیم وجود دارد نباید سرخود از این داروها استفاده نمود و حتما باید طبق نظر پزشک دارو را استفاده نمود .
بالا بودن اسیدیته ادرار می تواند مشکلاتی مانند تشکیل سنگ کلیه به همراه داشته باشد .
این ماده به عنوان یک تنظیم کننده pH عالی و عامل بافر کننده بدون بو برای ژل های حمام و انواع کرم ها مورد استفاده قرار می گیرد .
محصولات حاوی اسید سیتریک و برخی از نمک ها و استر های آن می توانند به صورت کاملا بی ضرر برای کاربرد هایی پودر استفاده شده برای پوست کودک یا در نزدیکی ناحیه چشم یا غشای مخاطی طراحی شوند . علاوه بر این ، سیترات سدیم می تواند در اسپری لوازم آرایشی و بهداشتی ، از جمله مو ، دئودورانت و سایر محصولات اسپریی استفاده شود . اسید سیتریک نیز یکی از ترکیباتی است که به عنوان اسید آلفا هیدروکسی شناخته می شوند که به عنوان مواد فعال شیمیایی در پوست استفاده می شود .
سیترات سدیم در تمام انواع محصولات آرایشی ، از جمله محصولات کودک ، آرایش ، رژ لب ، محصولات حمام ، صابون ها و مواد شوینده ، رنگ مو و سایر رنگ ها و محصولات مراقبت از مو و پوست استفاده می شود . همچنین سدیم سیترات می تواند به تری اتیل طی واکنش هایی تبدیل شده و در محصولات حمام ، دیگر محصولات پاکسازی و کرم ها و لوسیون ها استفاده شود .
مهم است که pH مکمل های آرایشی و محصولات مراقبت از پوست را در یک مقدار ثابت حفظ شود تا با pH طبیعی پوست تا حد ممکن برابر شود . اگر یک محصول بیش از حد اسیدی باشد ، ممکن است پوست را تحریک کند یا احساس خارش برای مصرف کننده ایجاد کند . با این حال ، اگر یک محصول بیش از حد قلیایی باشد ، پوست فرد مصرف کننده این محصولات بهداشتی از چربی های حیاتی طبیعی پاک می شود . پوستی که بیش از حد قلیایی است ، می تواند بیشتر به آکنه حساس باشد زیرا سطح اسیدی مورد نیاز برای مهار رشد باکتری لازم است .
علاوه بر این ، یک محصول دارای pH اسیدی می تواند جذب مواد مغذی محصولات موضعی مراقبت از پوست را مهار کند . با استفاده از یک عنصر مانند سدیم سیترات ، تولید کنندگان لوازم آرایشی می توانند PH فرمولاسيون خود را تنظیم کنند و محصولی را که به واسطه پوست تحمل می شود ، تولید کنند .
این ماده به عنوان عامل پاک کننده در صنایع تولید شوینده های سازگار با محیط زیست برای بهبود فرآیند شستشو کاربرد دارد و می توان از آن به عنوان جایگزینی برای تری سدیم فسفات استفاده کرد .
افزودن مقدار مشخصی سیترات سدیم به مواد شوینده می تواند به طور قابل توجهی توانایی تمیز کردن مواد شوینده را افزایش دهد . مقیاس وسیع کاربرد تری سدیم تری سیترات به عنوان سازنده مواد شوینده کشف مهمی در صنعت شوینده های مصنوعی است . بدون آلودگی محیط زیست وغیر سمی بودن آن ، همچنین می تواند به عنوان یک بافر برای تولید مواد آرایشی عمل کند .
در صنعت برای رسوب زدایی از بویلر ها و دیگ های بخار از این ماده استفاده میشود . برای حذف رسوبات کربنات از بویلر ها کاربرد دارد . همچنین برای پاکسازی رادیاتور اتوموبیلها از سدیم سیترات استفاده میشود .
همچنین می توانداز تری سدیم سیترات درصنعت آبکاری بدون سیانید استفاده شود .
همچنین از تری سدیم سیترات به عنوان توسعه دهنده صنعت عکاسی استفاده می شود .
برای خرید تری سدیم سیترات به فروشگاه ایران فلیور مراجعه کنید.
عامل کلاته کننده و عامل بافری کننده در محصولات غذایی و آرایشی و بهداشتی .
برای خرید تری سدیم سیترات به فروشگاه ایران فلیور مراجعه کنید.
سلامت استفاده از محصول فوق توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده ( FDA ) ، سازمان ایمنی مواد غذایی اروپا ( EFSA ) و همچنین کمیته مشترک FAO / WHO در مورد افزودنی های مواد غذایی ( JECFA ) مورد تایید قرار گرفته است . از این ماده می توان در محصولاتی مانند شیر و خامه، پنیر و محصولات مرتبط با پنیر، ژله، مربا و... استفاده نمود .
اگر مشکلی در مری ، معده یا روده دارید که بلعیدن یا هضم موادی مانند اسید سیتریک ، سیترات پتاسیم و سیترات سدیم را مشکل میکند حتما در صورت مشاهده شدن عوارض از محصولات و یا دارو های حاوی این مواد دوری گزینید .
غلظت نهایی سیترات در پلاسما بالاترین حد ممکن را دارد . به طور معمول کبد توانایی متابولیزه کردن سیترات ورودی را دارد ، با این حال هنگامی که انتقال خون به بیمار در مقادیر زیاد انجام شود امکان دارد کبد نتواند تمامی سیترات ورودی را متابولیزه کند .
سیترات با کلسیم ، کمپلکس تشکیل می دهد که منجر به کاهش کلسیم یونیزه در خون و در نتیجه هیپوکلسمی خواهد شد . اگرچه هیپوکلسمی خفیف و زودگذر به خوبی تحمل می شود اما در مواردی می تواند باعث آسیب شود . نشانه های هیپوکلسمی با لرز شروع شده و با اسپاسم عضله ها ادامه یابد . در صورت درمان نشدن اسپاسم عضله ها می تواند بسیار خطرناک شود .
این ماده جز مواد خطرناک طبقه بندی نمی شود . با این حال باید از بلعیدن ، استشمام کردن و برخورد آن با پوست و چشم به شدت بپرهیزید .
در صورت برخورد آن با پوست و چشم ، محل آلوده را با صابون بشویید . در صورت بلعیده شدن دهان را شست و شو دهید . اگر این ماده و بخارات آن توسط شما استشمام گردید ، فورا به بیرون بروید و هوای تازه استشمام نمایید .
پس از مصرف ، سیترات سدیم جذب شده و به بی کربنات متابولیزه می شود . اگرچه عموماً به عنوان یک ماده تحریک کننده غیر سمی و غیرمتعارف تلقی می شود، اما مصرف بیش از حد ممکن است باعث ناراحتی دستگاه گوارش یا اسهال شود .
از نظر درمانی ، در بزرگسالان ، حداکثر ۱۵ گرم روزانه تری سدیم سیترات به صورت خوراکی و در دوزهای تقسیم شده به عنوان یک محلول آبی برای تسکین سوزش دردناک ناشی از سیستیت تجویز می شود . سیترات و اسید سیتریک باعث افزایش جذب آلومینیوم روده در بیماران کلیوی می شود که ممکن است منجر به افزایش سطح مضر آلومینیوم سرم شود .
بنابراین پیشنهاد شده است که بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی که از ترکیبات آلومینیوم برای کنترل جذب فسفات استفاده می کنند نباید داروهای حاوی سیترات یا اسید سیتریک را استفاده کنند .
عوارض جانبی استفاده از این ماده دارویی میتواند شامل درد در ناحیه شکم و دستگاه گوارش ، معده ، تهوع و استفراغ ، سرگیجه ، افزایش فشار خون، تشنج باشد .
از عوارض جانبی جدی اسید سیتریک ، پتاسیم سیترات و سدیم سیترات می توان به بی حسی یا احساس سوزش سوزن شدن ، تورم یا افزایش سریع وزن ، گرفتگی عضلات یا گرفتگی عضلات ، ضربان قلب سریع یا آهسته ، گیجی یا تغییرات خلقی ، مدفوع خونی یا قیری ، درد شدید معده اشاره کرد ، اسهال مداوم ، یا تشنج اشاره کرد .
محلول های آبی کمی قلیایی هستند و با مواد اسیدی واکنش نشان می دهند . نمک های آلکالوئیدی ممکن است از محلول های آبی یا هیدروالکلی آنها رسوب شود . نمک های کلسیم و استرانسیوم باعث رسوب سیترات مربوطه می شوند . ناسازگاری های دیگر سدیم سیترات دی هیدرات شامل ناسازگاری با بازها ، احیا کننده های مواد و اکسید کننده ها است .
نوع بدون آب این ماده می تواند حدود 36 ماه پس از تاریخ تولید در ظرف در بسته نگه داشته شود . رطوبت نسبی 50٪ و درجه حرارت دمای 10-30 درجه سانتیگراد مناسب ترین شرایط برای ذخیره سازی تری سدیم سیترات است .
نگهداری این ماده به فرم گرانول و در محیط باز برای دوره طولانی مدت توصیه نمی شود . آزمایش های پایداری نشان داده است که نوع بدون آبی این ماده در ظروف نگهداری در بسته حداقل پنج سال از لحاظ شیمیایی پایدار است .
