ایران فلیور
لطفا منتظر بمانید...

گلوکز چیست

گلوکز ( Glucose ) یک نوع کربوهیدرات است ، که توسط سلول‌های بدن مصرف شده و تولید انرژی می‌کند .

گلوکز ( Glucose )  ، مهم‌ترین قند آزاد در گردش خون جانوران به‌شمار می‌آید ، جانوران از این قند به عنوان سوخت برای مغز ، سلول‌های سیستم عصبی و گلبول‌های قرمز استفاده می‌کنند . این قند به عنوان فراوان‌ترین ترکیب شیمیایی نیز شناخته می‌شود .

گلوکز ( Glucose )  ، که با نام دکستروز نیز شناخته شده است ، دارای فرمول مولکولی ( C6H12O6 ) ، بوده و در دسته ساده ترین نوع قند ها یا همان مونوساکارید ها قرار می گیرد و با داشتن عامل ( OH ) ، بخوبی در آب محلول است .

واکنش اکسیداسیون گلوکز  ( Glucose ) ، در سیستم حیاتی جانوران اتفاق می‌افتد و به همراه تولید آب و ( CO۲ ) ، مقدار زیادی انرژی پدید می‌آورد .

گلوکز ( Glucose ) ، یکی از قندهای مونوساکارید ( تک قندی ) است ، که به نامهای D - گلوکز ، D - گلوکوپیرانوز ، قند انگور ( grape Suger ) ، قند ذرت ( Corn Suger ) ، دکستروز و سرلوز ( Cerelose ) نیز نامیده می‌شود .

این قند ساده ( گلوکز ) و ۶ کربنه ، اصلی ترین قند موجود در خون است و به طور مستقیم به مصرف سلول های بدن ما می رسد .

گلوکز ( Glucose )  ، از ضروری ترین مواد مورد نیاز بدن به حساب می آید ، که ۵ گروه هیدروکسیل را در ساختار خود جای داده است .

گلوکز ( Glucose )  ، منبع تأمین انرژی سلول های بدن ما بوده و تمام قند های دیگر مثل ساکارز، فروکتوز، لاکتوز و گالاکتوز نیز در نهایت در بدنمان به گلوکز تبدیل می شوند ، تا به مصرف سلول برسند .

در حقیقت عبارت ( قند خون ) که همه ما به خوبی با آن آشنایی داریم ، نشان دهنده غلظت گلوکز ( Glucose )  موجود ، در خون ما می باشد .

به عنوان یک سوبسترای جهانی ( مولکولی که آنزیم بر روی آن کاتالیز انجام می‌دهد ) ، برای تولید انرژی سلولی ، گلوکز ( Glucose )  ، مهم‌ترین مولکول در متابولیسم تمام موجودات زنده محسوب می‌شود .

گلوکز ( Glucose )  ، یکی از محصولات اصلی فرآیند فتوسنتز است ، فتوسنتز فرآیندی است ، که طی آن موجودات فتواتوتروف ، مانند گیاهان و جلبک‌ها ، انرژی نور خورشید را به انرژی شیمیایی پتانسیل ذخیره شده ، در سلول تبدیل می‌کنند .

گلوکز ( Glucose )  ، ترکیب اصلی برای آغاز تنفس سلولی به شمار می‌آید ، در تنفس سلولی پیوندهای شیمیایی مولکول‌های پرانرژی ، مانند گلوکز ، به انرژی قابل استفاده برای فرآیندهای حیاتی سلول تبدیل می‌شوند .

گلوکز ( Glucose )  ، به عنوان نمونه مهمی از کمپلکس‌های مشترک در گیاهان و جانوران محسوب می‌شود .

 گیاهان انرژی نور خورشید را درون مولکول‌های گلوکز ( Glucose ) ، به دام می‌اندازند و آن را به مولکول‌های یپیچیده ، مانند نشاسته یا سلولز تبدیل می‌کنند ، که توسط جانوران مورد مصرف قرار می‌گیرد و در بدن آن‌ها دوباره به گلوکز تبدیل و به سلول‌ها تحویل داده می‌شود و در واقع از انرژی خورشیدی ذخیره شده ، در این مولکول ، برای انجام فعالیت‌های متابولیکی خود استفاده می‌کنند .

به عنوان مثال ، گاوها با خوردن علف‌ها و گیاهان ، به عنوان منابع سلولز، آن‌ها را در معده چهار بخشی خود ،  شکسته و تبدیل به گلوکز ( Glucose ) می‌کنند . برخی از این گلوکزها ، وارد شیر آن‌ها می‌شود ، که توسط انسان به مصرف می‌رسد .

علاوه بر این که گلوکز ( Glucose ) ، برای بدن انسان و سلول‌های مغزی حیاتی است ، این مولکول برای حفظ سطح گلوکز خون ( قند خون ) بسیار اهمیت دارد .

در افراد مبتلا به دیابت ، سطح قند خون ، بسیار بالا می‌رود و مهم‌ترین روش درمانی برای این بیماران ، کنترل رژیم غذایی و تنظیم گلوکز ( Glucose ) دریافتی است .

روش‌های درمانی گلوکز ( Glucose ) ، بسیار پیچیده است و چندین برنامه مختلف باید همزمان انجام شود ، تا قند خون ، در این بیماران به حالت کنترل برسد ، از جمله این روش‌ها می‌توان به ، رژیم غذایی مخصوص ، ورزش ، مصرف داروها ، کنترل استرس و سایر موارد مراقبتی  اشاره کرد .

تمام کربوهیدرات‌های موجود در مواد غذایی ، دارای گلوکز ( Glucose ) ، هستند . گلوکز در این کربوهیدرات‌ها می‌تواند ، به عنوان تنها واحدهای سازنده باشد ، یا این که در کنار سایر مونوساکاریدها در ترکیب این کربوهیدارت‌ها به کار رود .

به عنوان مثال ، ساکاروز ( شکر ) از دو قند گلوکز ( Glucose )  ، و فروکتوز تشکیل شده و لاکتوز که قند موجود در شیر است ، از گلوکز ( Glucose )  ، و گالاکتوز ساخته شده است .

دکستروز ( Dextrose ) ، قند ساده و مونوساکارید است ، که ساختاری یکسان با گلوکز ( Glucose ) ، دارد و در صنایع غذایی مورد استفاده قرار می‌گیرد . در واقع دکستروز ایزومر D - گلوکز است .

گلوکز ( Glucose )  ، در حالت آزاد ، در اکثر گیاهان عالی‌تر ملاحظه می‌گردد . این قند ، همراه با D - فروکتوز در غلظتهای قابل ملاحظه در انگور ، انجیر و سایر میوه‌های شیرین و در عسل وجود دارد . همچنین در غلظتهای کمتر ، می‌توان آن را در خون و در لنف ملاحظه نمود .

این گلوکز ( Glucose ) است ، که نقطه شروع ( چرخه مایرهوف – رامبدن ) می‌باشد ، چرخه ای که کانال و مجرای اساسی تجزیه ( مونوساکاریدها ) ، در ماهیچه‌ها و در تخمیرهای میکروبی و تبدیل به پیرویک اسید می‌باشد .

هگزوزهای دیگر ، به ناچار بایستی به گلوکز ( Glucose ) ایزومری تبدیل گردند ، آنهم به شکل ۱ - فسفریک استر ، قبل از اینکه وارد این چرخه شوند .

D - گلوکز ( Glucose ) ، متابولیت عمده کربوهیدرات در غذای جانوری است . گلوکز ( Glucose ) ، به نحوی رضایت بخش ، تامین کننده حداقل ( 50% ) از کل انرژی مورد نیاز منازلها و انواع جانوران است .

گلوکز ( Glucose ) ، بوسیله جذب ، از روده کوچک وارد جریان خون می‌شود . این قند ( گلوکز ) ، از راه سیاهرگ کبدی وارد کبد شده و در آنجا بصورت گلیکوژن ذخیره می‌شود . مضافا قسمت دیگری از این قند ( گلوکز ) ، وارد سیستم‌های بدن می‌گردد .

چرخه گلوکز ( Glucose ) ، در بدن بوسیله کوری‌ها ( GT. ، C. F. ، Cori ) بصورت زیر می‌باشد : این قند ( گلوکز ) ، به سهولت ، بوسیله مخمر تجزیه شده و به الکل اتیلیک و دی‌اکسید کربن تبدیل می‌گردد .

همچنین گلوکز ( Glucose ) ، بوسیله باکتریها متالیز شده و موجب تشکیل انواع فرآورده‌ها ، مانند هیدروژن ، اسیدهای استیک و بوتیریک ، الکل بوتیل ، استون و بسیاری از فرآورده‌های دیگر می‌شود .

سلولز، نشاسته و گلیکوژن ، تماما از واحدهای گلوکز ( Glucose ) ، تشکیل شده‌اند . همچنین این ماده ( گلوکز ) ، بزرگترین جزء ساختمانی بسیاری از الیگوساریدها بویژه ساکاروز و بسیاری از گلیکوزیدها را تشکیل می‌دهد .

گلوکز ( Glucose ) را ، می‌توان بروش تجارتی از هیدرولیز نشاسته ذرت ، توسط یک اسید معدنی رقیق ، تهیه کرد . گلوکز ( Glucose ) تجاری حاصله ، در حد زیادی در کارخانجات شیرینی و مربا و الکل و کمپوت سازی مورد استفاده واقع می‌شود .

در واقع مولکولهای گلوکز ( Glucose ) و سایر پنتوزها و هگزوزها در محلول ، حلقوی هستند . این حالت نسبت به زنجیره کربنی گسترده ، برتری دارد .

گلوکز( Glucose ) محلول ( مثلا در سلول ) ، عمدتا به صورت حلقه ای از پنج کربن و یک اکسیژن یافت می شود . فرض بر این است که ، وقتی اتمها دستخوش بازآرایی می شوند ، این ساختار فضایی اجازه می دهد ، که اتم کربن شماره ۱ با یک پیوند کووالان با اکسیژن متصل به کربن شماره ۵ ، پیوند برقرار کند .

وقتی که گلوکز ( Glucose ) حلقوی می شود ، امکان تشکیل دو فرم ایزومری وجود دارد . این دو ایزومر فقط در جهت قرار گرفتن گروه هیدروکسیل ( OH ) متصل به کربن شماره ۱ با هم تفاوت دارند .

وقتی که گروه هیدروکسیل در طرفی از حلقه واقع شود که گروه جانبی ( CH2OH ) قرار دارد ، ترکیب حاصل به عنوان بتا گلوکز ( Glucose ) شناخته می شود . اما اگر گروه ( OH ) در طرف مخالف گروه جانبی ( CH2OH ) واقع شود ترکیب حاصل آلفا گلوکز ( Glucose ) نامیده می شود .

تاریخچه ، تولید شربت گلوکز ( Glucose ) و فروکتوز ( Fructose )

نخستین شربت نشاسته ای در قرن نهم ، در کشور ژاپن ، از طریق افزودن مالت ، به نشاسته ارورت ( سیب زمینی چینی ) ، بدست آمد .

در اواسط قرن هفدهم میلادی ، شیمی دان آلمانی به نام ( A.S Marggraf ) ، گلوکز ( Glucose ) خالص را از آب انگور تهیه نمود .

در سال 1781 میلادی ، معلوم شد که واکنش اسید با مواد نشاسته ای ، میتواند منجر به تولید مواد محلول شیرین گردد .

در طی جنگ های ناپلئون ، به علت متوقف شدن واردات شکر ، انگیزه ای بسیار قوی ، برای توسعه جایگزین های دیگر شکر ایجاد گردید .

تولید صنعتی شربت های گلوکز ( Glucose ) ، از قرن نوزدهم آغاز شد ، که با استفاده از هیدرولیز اسیدی انجام می گرفت .

صنعت تولید شربت های گلوکز ( Glucose ) ، به سرعت در ایالات متحده آمریکا نیز پیشرفت نمود و ذرت ، به عنوان عمده ترین ماده اولیه ، برای تولید شربت گلوکز ( Glucose ) ، مورد استفاده قرار گرفت .

در سال 1970 ، پیشرفت چشمگیر و متحول کننده ای ، در صنعت شیرین کننده های نشاسته ای انجام شد . ابتدا مشاهداتی توسط مارشال در آمریکا انجام شد ، که با استفاده از آنزیم های بدست آمده از میکروارگانیسم ها ، میتوان شربت گلوکز ( Glucose ) ، را به فروکتوز ( Fructose ) تبدیل نمود .

شربت های ذرت ، با فروکتوز بالا ، از سال 1972 به بعد ، به مقدار زیاد تولید شده و از همان زمان تاکنون نیز از پذیرش گسترده برخوردار بوده اند ، که بیشتر به خاطر بحث اقتصادی و میزان شیرینی بالاتر ، در این شربت ها می باشند .

بیشترین کاربرد این شربت ها ، در نوشیدنی های غیر الکی بوده ، که در آن ها فروکتوز ( Fructose ) ، جایگزین قسمت یا تمامی ساکاروز می شود .

تولید دکستروز (  گلوکز ) ، از نشاسته ، در مقیاس وسیع ، از مدت ها پیش شناخته شده است . این محصول شیرینی محدودی داشته و حمل و نقل ، شربت های آن به خاطر تشکیل کریستال ، مشکلات مربوط به خود را دارا می باشد .

از طرف دیگر، فروکتوز ( Fructose ) ،از دکستروز ( Dextrose ) ، شیرینی بیشتری داشته ، اما مولکول فروکتوز بر خلاف مولکول گلوکز ( Glucose ) ، در طبیعت به شکل پلیمریزه و خالص و جود ندارد .

همچنین ، خالص سازی فروکتوز ( Fructose ) ، به خاطر انحلال پذیری بسیار بالای آن ، مشکل می باشد . براین اساس ، توجه بیشتر روی تهیه شربت هایی است ، که مخلوطی از دکستروز ( Dextrose ) و فروکتوز بوده و شیرینی آن نیز ، قابل مقایسه با قند اینورت (  محصول هیدرولیز ساکاروز ) می باشد .

بنابراین شربت هایی با فروکتوز بالا ، که حاوی 42 درصد فروکتوز بود ، و قدرت شیرین کنندگی معادل یا بیشتر از ساکاروز را داشت تولید شد .

این امر ، برای صنعت نوشابه سازی بسیار مسرت بخش بود . با این روش شربت هایی با درصد های مختلف فروکتوز ( Fructose ) ، صورت 42% ، 55% ، 60% ، 90% یا حتی 100% فروکتوز نیز ، قابل تهیه می باشد .

شربت فروکتوز ( Fructose ) بالا ، مایع قندی و بدون رنگی است که ، در دو نوع تهیه می شود ، که عبارت است از :

  • شربت فروکتوز ( Fructose ) بالا ( 42% )

این شربت ، حاوی ( 42% ) فروکتور ( Fructose ) بوده و تا ماده خشک ، 71 درصد تغلیظ می شود .

شیرینی این شربت ، همانند ساکاروز ، حاصل از چغندر و نیشکر می باشد و می تواند ، به عنوان جایگزین شکر ، در فرمولاسیون نوشابه ها ، کیک و کلوچه بکار رود .

  • شربت غنی از فروکتوز ( Fructose )

این شربت ، حاوی ( 55% ) فروکتوز ( Fructose ) بوده و تا 77 درصد ماده خشک ، تغلیظ می شود .

این شربت ، نسبت به شربت فروکتوز بالا ، شیرین تر می باشد . این شربت ، در صنایع نوشابه سازی به جای شکر حاصل از چغندر قند و نیشکر مورد استفاده قرار می گیرد و باعث رژیمی شدن محصول می گردد .

 

روش تولید تجاری گلوکز ( Glucose )

گلوکز ( Glucose ) ، از طریق تجزیه نشاسته ، در یک فرآیند کاتالیز شده با آنزیم ، به نام واکنش هیدرولیز ( یک واکنش شیمیایی ، که در آن یک مولکول از طریق افزودن آب به دو قسمت تقسیم می‌شود ) تولید می‌شود .

این فرآیند آنزیمی‌ دو مرحله دارد :

  • درمرحله اول ، طی یک تا دو ساعت ، در دمای نزدیک به 100 درجه سانتی‌گراد ، آنزیم‌ها ، نشاسته را به کربوهیدرات‌های کوچکتر تقسیم می‌کنند ، که به طور متوسط 5 – 10 واحد گلوکز دارند .
  • در مرحله دوم ، که به عنوان « ساکاریفیکاسیون » ( Saccharification ) شناخته می‌شود ، نشاسته‌ای که به صورت جزئی هیدرولیز شده ، با استفاده از آنزیم گلوکوآمیلاز ، از قارچ آسپرژیلوس نایجر ( Aspergillus niger ) کاملاً هیدرولیز می‌شود .

    شرایط این واکنش به طور کلی ، شامل دمای ۶۰ درجه سانتی‌گراد و pHای برابر با ۴ تا ۴٫۵ و همچنین غلظت کربوهیدرات 30 – 35 درصد وزنی است . در این شرایط ، نشاسته می‌تواند بعد از یک تا چهار روز، با عملکرد 96 درصدی به گلوکز ( Glucose ) تبدیل شود .

    محلول قند حاصل از این واکنش ، سپس با فیلتراسیون ، تخلیص می‌شود و طی فرآیندهای متوالی تبخیر، مورد تغلیظ قرار می‌گیرد .

    گلوکز ( Glucose ) جامد از نوع D ، سرانجام با تبلور‌های مکرر تولید می‌شود .

    بسیاری از محصولات زراعی از جمله ذرت ، برنج ، گندم ، سیب زمینی ، کاساو و ساگو می‌توانند به عنوان منبع نشاسته در تولید تجاری گلوکز مورد استفاده قرار گیرند .

ویژگی های ساختاری گلوکز ( Glucose )

همانطور که گفته شد ، گلوکز ( Glucose ) ، یک قند ۶ کربنه بوده ، که ۵ گروه هیدروکسیل و یک گروه آلدهیدی به کربن های آن متصل شده اند .

گلوکز ( Glucose ) ، به طور طبیعی به دو شکل مختلف وجود دارد ، که ایزومر یکدیگر هستند و به صورت ( L - Glucose ) و ( D - Glucose ) ، نشان داده می شوند .

این مولکول ها ، از نظر اتم های تشکیل دهنده و تعداد گروه های عاملی متصل به کربن ها ، کاملاً مشابه می باشند و تنها تفاوت موجود در ظاهر کلی آن ها است .

به عبارت دیگر، این دو ترکیب ، فرم آینه ای یکدیگر اند و تنها تفاوت آن ها در جهت پلاریزه کردن نور می باشد .

به این صورت که ، فرم ( D - Glucose ) ، نور را در جهت عقربه های ساعت پلاریزه و قطبیده می سازد و این در حالی است که ، ترکیب ( L - Glucose ) ، نور را در خلاف جهت عقربه های ساعت پلاریزه می کند .

با توجه به این که ، گلوکز نوع ( L ) در گیاهان موجود است ، در بدن ما به مصرف نمی رسد ؛ چرا که این نوع از گلوکز، توسط آنزیم های سلول تجزیه نمی گردد .

نقش گلوکز ( Glucose ) در بدن انسان

اگرچه ، کمی پیش تر ، به این نکته اشاره شد ، که گلوکز ( Glucose ) ، منبعی برای تأمین انرژی بدن ما است ؛ اما در اینجا قصد داریم تا مکانیسم عمل این قند و اهمیت حضور مقدار کافی از آن در خون را بررسی کنیم .

بدن ما ، به گونه ای طراحی شده است ، تا غلظت گلوکز ( Glucose ) موجود در خون را ثابت نگه دارد .

سلول های بتای پانکراس ، وظیفه کنترل سطح قند خون در هر لحظه را به عهده دارند .

این سلول ها با تشخیص بالا رفتن میزان گلوکز ( Glucose ) موجود در خون ، پس از غذا خوردن ، هورمون انسلین را تولید کرده و در جریان خون آزاد می کنند . انسلین همانند یک کلید ، برای ورود قند به سلول ها عمل کرده و به گلوکز ( Glucose ) ، اجازه ورود می دهد .

بسیاری از سلول های بدن ، گلوکز ( Glucose ) را ، به همراه ترکیباتی همچون آمینو اسید ها و چربی ها مورد استفاده خود قرار می دهند و این در حالی است که ، سلول های مغز یا همان سلول های عصبی ، گلوکز ( Glucose ) را ، به عنوان منبع غذایی اصلی خود می شناسند .

پس از آنکه سلول های بدن ، گلوکز ( Glucose ) ، مورد نیاز خود را مصرف کردند ، گلوکز باقی مانده ، به صورت بسته های کوچکی به نام گلیکوژن در کبد و عضلات بدن ذخیره می شود . به این ترتیب بدن ما می تواند ، میزان گلوکز ( Glucose ) ، لازم خود را ذخیره کرده و در طی یک روز مصرف کند .

جهت یاد آوری :

دکستروز ( Dextrose ) ، که نام دیگری از گلوکز ( Glucose ) می باشد ، به صورت طبیعی در خوراکی هایی همچون ، ذرت ، میوه ها و عسل حضور دارد .

با وجود آنکه قند هایی همچون ساکارز ( Sucrose ) و فروکتوز ( Fructose ) ، همانند دکستروز ( Dextrose ) ،  قندی ساده به حساب می آیند ، اما هیچ کدام از آن ها نمی تواند ، به اندازه دکستروز ( Dextrose ) ،  باعث افزایش سطح قند خون گردد .

دکستروز ( Dextrose ) ، به دلیل ویژگی های خاص مولکولی اش دارای شاخص گلیسمی ۱۰۰ بوده و به همین دلیل نیز می تواند ، به سرعت ، میزان قند خون را بالا ببرد . این در حالی است که ، ساکارز و فروکتوز به ترتیب دارای شاخص گلیسمی برابر ۶۵ و ۱۹ می باشند .

خواص فیزیکی گلوکز ( Glucose )

  • محلول‌های گلوکز

تمام فرم‌های گلوکز ( Glucose ) ، بدون رنگ بوده و به راحتی در آب ، اسید استیک و چند حلال دیگر حل می‌شوند . گلوکزها به‌طور بسیار اندک در اتانول و متانول حل می‌شوند .

فرم باز و خطی گلوکز ( Glucose ) ، از لحاظ ترمودینامیک ، نا پایدار است و بلافاصله به فرم حلقوی در می‌آید .

در یک محلول گلوکز در دمای اتاق ، گلوکزهای موجود در محلول ، با گذشت زمان ، بین فرم‌ها و ایزومرهای مختلف حلقوی ، تغییر شکل می‌دهند . به این فرآیند موتاروتاسیون ( به معنای تغییر در چرخش نوری به دنبال تغییر در تعادل بین دو آنومر است که طی آن، مراکز فضایی ( Stereocenter ) به یکدیگر تبدیل می‌شوند ) گفته می‌شود .

  • فاز جامد

بسته به شرایط ، سه فرم از گلوکز ( Glucose ) ، می‌تواند از محلول‌ها به شکل کریستال در آید . آلفا - گلوکوپیرانوز ، بتا - گلوکوپیرانوز و بتا - گلوکو پیرانوز هیدراته .

  • فعالیت نوری

چه در حالت محلول و چه در حالت جامد ، D - گلوکز یک مادهٔ دکستراروتاتور هست ، به این معنی که نور پلاریزه را در جهت حرکت عقربه‌های ساعت می‌چرخاند .

این فعالیت به دلیل کایرال بودن مولکول است . مولکول L - گلوکز نیز به همان میزان ، نور را در خلاف جهت حرکت عقربه‌های ساعت می‌چرخاند .

عملکرد گلوکز ( Glucose )

از آنجا که غشای سلولی در برابر گلوکز ( Glucose )  قابل نفوذ است ، سلول نمی‌تواند گلوکز خالص را در هر غلظتی ، بالاتر از غلظت موجود در جریان خون جمع‌آوری کند .

با این وجود ، سلول‌ها می‌توانند ، گلوکز ( Glucose ) را در خود ذخیره و نگهداری کنند ، زیرا آنزیمی در سلول‌ها وجود دارد که ‌با افزودن یک گروه فسفات ( فسفوریلاسیون ) به مولکول گلوکز، آن را اصلاح می‌کند .

از آنجا که غشای سلولی نسبت به این شکل اصلاح شده گلوکز ( Glucose ) ، که گلوکز - 6 - فسفات نام دارد ، غیرقابل نفوذ است ، این فرآیند به طور موثری گلوکز را درون سلول به دام می‌اندازد و امکان بازیابی بیشتر آن از جریان خون را فراهم می‌کند .

گلوکز - 6 - فسفات ، به نوبه خود ، بسته به شرایط خاص درون سلول و نیاز‌های کلی ارگانیسم می‌تواند برای سه عملکرد اصلی مورد استفاده قرار گیرد .

منابع طبیعی گلوکز ( Glucose )

در این بخش به معرفی منابعی در طبیعت ، که می‌توانند گلوکز را تولید کنند ، می‌پردازیم :

  • تبدیل انرژی نوری به انرژی شیمیایی
  • تجزیه اشکال ذخیره سازی گلوکز
  • سنتز گلوکز از ترکیبات غیر‌کربوهیدرات‌

تبدیل انرژی نوری به انرژی شیمیایی

گلوکز ( Glucose ) ، یکی از محصولات فتوسنتز در گیا‌هان و جلبک‌ها و همچنین برخی باکتری‌ها و آغازیان به شمار می‌آید .

تجزیه اشکال ذخیره سازی گلوکز

از طریق فرآیندی که به عنوان گلیکوژنولیز ( مسیری متابولیک است ، که گلیکوژن را به پیش‌ساز کربوهیدراتی ساده خود ، یعنی گلوکز-۱-فسفات و زنجیره گلیکوژن با یک کربوهیدرات کمتر تجزیه می‌شود ) شناخته می‌شود ، گلوکز با شکستن و تجزیه گلیکوژن که فرم ذخیره سازی گلوکز در حیوانات و قارچ‌ها به شمار می‌آید ، حاصل می‌شود .

گلیکوژن یک منبع انرژی کمکی است ، که در صورت نیاز جانداران به انرژی ، مجددا به گلوکز ، شکسته و تجزیه می‌شود .

در گیا‌هان ، گلوکز به صورت مولکول‌ها و پلیمرهای بزرگ نشاسته ذخیره می‌شود .

سنتز گلوکز از ترکیبات غیر‌کربوهیدرات‌

هنگامی‌ که گلوکز ( Glucose ) ، از رژیم غذایی تأمین نشده و ذخایر گلیکوژن کاهش یافته باشند ، حیوانات ممکن است ، گلوکز را در کبد و به میزان کمتری در کلیه‌ها از ترکیبات حد واسط غیرکربوهیدراتی تولید کنند .

لاکتات موجود در عضله فعال اسکلتی ، اسید‌های آمینه تشکیل دهنده پروتئین‌های رژیم غذایی یا پروتئین موجود در ماهیچه و گلیسرول مشتق شده از تجزیه چربی‌ها ، ممکن است در سنتز گلوکز ( گلوکونوژنز ) نقش داشته باشند .

برای خرید گلوکز به فروشگاه ایران فلیور مراجعه کنید .

گلوکز Glucose

گلوکز Glucose

استعلام قیمت

گلوکز چیست

کاربرد های گلوکز ( Glucose )

اصلی ترین کاربرد دکستروز ( Dextrose ) در دنیای پزشکی می باشد . این ترکیب شیمیایی برای افرادی که با هیپوگلیسمی یا همان افت شدید قند خون مواجه می شوند ( مبتلایان به دیابت ) ، بسیار مفید بوده و به سرعت میزان قند خون را افزایش می دهد .

افرادی که به دلایل شرایط پزشکی خود ، قادر به مصرف غذا نیستند ، می توانند با مصرف دکستروز ( Dextrose ) به شکل دارویی ، نیاز به کربوهیدرات و کالری بدن خود را تأمین کنند .

پزشکان معتقدند ، مصرف این ترکیب برای درمان سطح بالای پتاسیم خون یا همان هایپرکالمی نیز بسیار مفید می باشد .

شربت گلوکز ( Glucose )  ، سیروپی است که از هیدرولیز نشاسته تهیه می شود و حاوی ۹۰ درصد گلوکز می باشد ، از این ماده در صنایع غذایی به عنوان شیرین کننده و غلیظ کننده برای تهیه انواع نان و شیرینی و نوشیدنی استفاده می شود .

به غیر از این مورد ، برخی از شیرین کننده های رژیمی و کم کالری از جمله سوربیتول نیز از گلوکز مشتق شده و تولید می شوند .

از  دیگر کاربرد گلوکز ( Glucose ) در صنایع غذایی می توان به موارد زیر اشاره کرد :

  • صنعت نانوایی 

کاربرد گلوکز در نان سبب به تعویق انداختن بیاتی ، منبع قابل تخمیر ، افزایش سطح کالری می شود .

  • بیسکوئیت ، کیک و شیرینی

به علت خاصیت شیرین کنندگی ، خاصیت ترد کنندگی ، ارائه رنگ قهوه ای کمرنگ یا طلایی به محصول به واسطه کارامل شدن به کار می رود .

استفاده از گلوکز در کیک سبب بهبود کیفیت کیک شده و میزان شیرینی آن را متعادل می کند . استفاده از گلوکز در کیک جایگزین شکر است . همچنین استفاده از گلوکز در کیک به عنوان براق کننده ، از دیگر کاربرد گلوکز است .

  • شکلات و آبنبات ها

کاربرد گلوکز مایع ، سبب ممانعت از کریستالیزسیون می شود ، لذا محصولی هموژن و یکنواخت ، با زمان نگهداری بالا و همچنین خصوصیات طعمی و اورگانولپتیک بهتر تولید می گردد .

  • غلات صبحانه و اکسترود ها

به عنوان پوشش دهنده این محصولات به کار می رود . لذا سبب مقاوم شدن به واکنش های قهوه ای شدن غیر آنزیمی ، حفظ شکل ظاهری ، ایجاد سطح درخشان ، افزایش تردی و ممانعت از ورود رطوبت به محصول می شود .

  • نوشابه سازی

شربت گلوکز به عنوان شیرین کننده و طعم دهنده و ایجاد کننده ویسکوزیته وبریکس مناسب به کار می رود .

  • آب میوه سازی

به عنوان شیرین کننده و بهبود دهنده بریکس بکار می رود .

  • کمپوت سازی

به عنوان شیرین کننده و جلوگیری از ایجاد شیرینی نا مطلوب و کریستالیزه شدن شکر در این محصولات بکار می رود .

  • بستنی

به عنوان شیرین کننده و طعم دهنده بکار می رود .

  • مربا و ژله

خاصیت شیرین کنندگی ، ایجاد بریکس و ویسکوزیته ، ایجاد قابلیت ماندگاری محصول به میزان چشم گیر و فعالیت های آبی ، از جمله دلایل عمده مصرف این قند مایع می باشد .

  • میوه های تازه

به عنوان یک پوشش دهنده و ممانعت کننده ، در برابر تغییرات رنگ و قهوه ای شدن های غیر آنزیمی عمل می کند . و با دادن ظاهری درخشان و براق به میوه ها باعث جذاب تر به نظر رسیدن آنها گردد .

  • صنایع گوشت

به عنوان منبعی از ویتامین ای یک آنتی اکسیدان ، در یکی از مراحل انتهایی پروسه ساخت فرآورده های گوشتی ، به محصولات گوشتی اضافه می گردد و نقش مهمی در جلوگیری از رنسیدیتی داشته و در نتیجه ، مانع تغییرات رنگ محصول در انتها می شود .

  • محصولات گوجه فرنگی

به عنوان کنترل کننده شیرینی و غلظت دهنده بکار می رود .

کاربرد دکستروز ( Dextrose ) در صنعت لبنیات و بستنی

دکستروز ( Dextrose ) ، ایده آل ، برای تعادل شیرینی های لبنی و تخمیر شده است و ماندگاری محصولات را افزایش می دهد .

در لبنیات منجمد ، که شیرینی ملایم و مطلوب مورد نظر است ، دکستروز در بستنی ، آب نبات یخی ، یخ های آب و سایر دسرهای منجمد بسیار مفید است .

این باعث بهبود ، خوشمزه شدن و ویژگی های خوب ذوب می شود . ظرفیت آن برای فشار دادن نقطه انجماد ، به بهبود قابلیت جابجایی بستنی مخلوط شده در دمای – ۱۸ درجه سانتی گراد کمک می کند .

در نوشیدنی های شیر ( شکلات یا طعم دار دیگر ) ، از دکستروز ( Dextrose ) ، به طور گسترده ای برای کنترل شیرینی کلی در ترکیب با سایر قندها استفاده می شود . علاوه بر این ، دکستروز انرژی سریعی را تحویل می دهد .

کاربرد دکستروز ( Dextrose ) در صنعت نوشیدنی

از دکستروز ( Dextrose ) می توان ، در نوشیدنی هایی مانند ، نوشیدنی های انرژی زا، آبجو و نوشیدنی های الکلی که در محصولات آبجو کم کالری ، به عنوان منبع کربوهیدرات قابل تخمیر برای کاهش کالری استفاده می شود ، استفاده کرد .

کاربرد دکستروز ( Dextrose ) در صنعت داروسازی

دکستروز ( Dextrose ) ، برای مصرف خوراکی ممکن است ، در درمان بیماری های مختلف و تقویت کننده های مواد مغذی مورد استفاده قرار گیرد .

اسید گلوکورونیک ، ممکن است با ترکیبات سمی مانند الکل در کبد ترکیب شود و ترکیبات غیر سمی ایجاد کند و آنها را همراه با ادرار از بدن انسان تخلیه کند ، بنابراین سم زدایی حاصل می شود .

در صنایع دامپزشکی ، گلوکز ممکن است ، مستقیماً به عنوان عامل آشامیدنی استفاده شود و یا در داروهای مختلف حیوانی به عنوان حامل استفاده شود .

از آنجا که فاقد پیروژن است ، به طور گسترده ای در تزریق انسان و حیوان در بیمارستان استفاده می شود .

کاربرد دکستروز ( Dextrose ) در صنعت بهداشت 

از دکستروز ( Dextrose ) می توان ، در فرمولاسیون محصولات حمام ، محصولات پاک کننده ، آرایش چشم ، محصولات مراقبت از پوست ، محصولات آرایشی و مراقبت از مو در محصولات آرایشی و بهداشتی و محصولات مراقبت شخصی استفاده کرد .

کاربرد دکستروز ( Dextrose ) در صنعت کشاورزی ، خوراک دام ، طیور

از دکستروز ( Dextrose ) می توان ، به عنوان ماده بافر کننده دامپزشکی و مکمل غذایی در کشاورزی ، خوراک دام ، خوراک طیور ، مانند غذای خانگی استفاده کرد .

تأثیر دکستروز ( Dextrose ) بر قند خون

در صورت نیاز به استفاده از دکستروز ( Dextrose ) ، ممکن است قند خون ، بعد از آن خیلی زیاد شود .

شما باید قند خون خود را ، بعد از استفاده از قرص دکستروز ، طبق دستورالعمل پزشک تست کنید . ممکن است لازم باشد انسولین خود را تنظیم کنید ، تا قند خون شما پایین بیاید .

اگر مایعات IV ( تزریق سرم یا دارو به داخل ورید ) همراه با دکستروز ، در بیمارستان به شما داده شود ، پرستار قند خون شما را معاینه می کند .

اگر قند خون خیلی زیاد شود ، ممکن است ، دوز مایعات IV شما تنظیم یا حتی متوقف شود ، تا زمانی که قند خون شما به یک سطح ایمن تر برسد . همچنین به شما انسولین داده می شود ، تا به کاهش قند خون کمک کند .

در خاتمه ، همیشه قبل از قطع درمان دیابت ، یا افزایش قند خون با پزشک خود مشورت کنید .

اگر در خانه خود ژل و یا قرص گلوکز دارید ، آنها را از دسترس کودکان دور نگه دارید . مصرف مقادیر زیاد دکستروز توسط کودکان خطرناک است .

قرص گلوکز ( Glucose ) چیست ؟

قرص گلوکز ( Glucose ) ، نوعی قند جویدنی است ، که افراد دارای دیابت برای شرایط اضطراری کاهش قند خون ، به نام هایپوگلایسمی از آن استفاده می کنند .

این محصول شکل های مختلف دیگری هم مانند ژل ، پودر و مایع دارد . اگر دارویی مصرف می کنید که احتمال هایپوگلایسمی را دارد ، پزشک شما ممکن است ، توصیه کند تا این قرص ها را مخصوصا زمان ورزش به همراه خود داشته باشید .

در حقیقت ، قرص گلوکز نوعی قرص جویدنی دکستروز سریع الاثر است ، که هر قرص آن حاوی 4 گرم کربوهیدارت است و با طعم های متفاوتی مانند شاه توت و پرتقال همراه شده است .

نحوه ی استفاده قرص گلوکز ( Glucose ) ، در افراد دیابتی

معمولا سه یا چهار قرص را در شرایط هایپوگلایسمی در دهان قرار می دهند ، که به محض قرار گیری در بزاق دهان حل می شود و توسط سیستم گوارش جذب می شود ، که سریع قند خون را افزایش می دهد . دقت کنید که حتما باید قرص گلوکز را با تجویز پزشک خود مصرف کنید .

موارد منع مصرف قرص گلوکز ( Glucose )

  • درصورت وجود هایپرگلایسمی یا افزایش قند خون .
  • در صورت هایپوکالمی یا کاهش سطح پتاسیم خون .
  • در صورت ادم محیطی یا تورم در پاها و بازوها .
  • در صورت ادم پولمونری ( ریوی ) و نفوذ مایعات به درون ریه ها .

حتی اگر شما دچار شرایط خاصی نیستید ، مهم است که به صورت پیوسته ، قند خون خود را چک کنید ،  مخصوصا اگر دکستروز مصرف می کنید .

شما می توانید قند خون خود را ، با تست های آزمایشگاهی چک کنید ، تا اطمینان یابید ، که این قرص ها قند خون را به صورت خطرناک ( هایپرگلایسمی ) افزایش نمی دهند .

دیابت

دیابت قندی ، یک سندرم اختلال دگرگشت کربوهیدرات ، چربی و پروتئین است ، که در اثر فقدان ترشح انسولین یا کاهش حساسیت بافت‌ها به انسولین به وجود می‌آید .

دیابت به دو نوع دیده می‌شود : وابسته به انسولین که بر اثر فقدان انسولین است و غیر وابسته به انسولین (مقاوم به انسولین) ، بر اثر کاهش حساسیت بافت‌های هدف به انسولین به وجود می‌آید .

این بیماری سوخت و ساز گلوکز را در همه انواع سلول‌ها به غیر از سلولهای مغز را مختل می‌کند .

از علایم دیابت به این موارد می‌توان اشاره کرد :

  • تشنگی بیش از اندازه
  • ادرار کردن زیاد
  • خارش بدن
  • خستگی
  • گزگز دست‌ها و پاها
  • کاهش وزن
  • ایجاد زخم‌هایی در پاها که به راحتی التیام نمی‌پذیرند

در اغلب مبتلایان به دیابت نوع دوم ( مقاوم به انسولین ) چاقی دیده می‌شود و بنابراین نیاز به رژیم غذایی مناسبی دارند .

گلوکز ( Glucose ) ، منبع اصلی انرژی است

گلوکز ( Glucose ) ، یک سوخت سلولی است ، که در تمام مباحث زیست شناسی مورد توجه قرار گرفته است .

در صورت نیاز به انرژی شیمیایی ، گلوکز از طریق فرآیند موسوم به گلیکولیز به پیروات تبدیل می‌شود ، که منبع انرژی برخی ارگانیسم‌ها به نام بی‌هوازی‌های اجباری به شمار می‌آید ، که قادر به استفاده از اکسیژن برای سوخت و ساز نیستند .

با این حال ، در ارگانیسم‌های هوازی ، پیروات به طور معمول به واکنش‌های چرخه اسید سیتریک یا چرخه کربس و زنجیره انتقال الکترونی می‌رود و در نهایت ( CO2 ) و آب را تشکیل می‌دهد .

واکنش‌های بعد از تولید پیروات حدود 18 برابر بیشتر از گلیکولیز انرژی تولید می‌کنند و اغلب این انرژی به شکل ( ATP ) به وجود می‌آید .

غذاهایی با شاخص گلوکز ( Glucose )  مناسب و کمتر از ۶۰

  • بادام زمینی
  • نخود سفید
  • دانه سویا
  • بادام هندی نمکی
  • لوبیا قرمز پخته
  • برنج قهوه‌ای
  • کینوا
  • نان تست جو ( سبوسدار )
  • کیک اسفنجی وانیلی
  • اسپاگتی پخته

برای خرید گلوکز به فروشگاه ایران فلیور مراجعه کنید .

گلوکز چیست

گلوکز ( Glucose ) مونوساکاریدی است ، با فرمول C6H12O6 یا H-(C=O)-(CHOH)5-H که پنج گروه هیدروکسیل آن ، به شکل مشخصی اطراف زنجیرهٔ کربنی آن آرایش پیدا کرده‌اند .

برای خرید گلوکز به فروشگاه ایران فلیور مراجعه کنید .

گلوکز چیست

 

عوارض شربت گلوکز ( Glucose )

شربت گلوکز ( Glucose ) ، فاقد چربی و پروتئین و سرشار از شکر و کالری می باشد ، 1 قاشق غذاخوری ( 15 میلی لیتر ) شربت گلوکز ، حاوی 62 کالری و 17 گرم کربوهیدرات است ، که تقریبا 4 برابر بیشتر از شکر معمولی می باشد و مصرف منظم آن خطر چاقی ، قند خون بالا ، مشکلات دندان ، فشار خون بالا و بیماری های قلبی را افزایش می دهد .

کاهش مصرف شربت گلوکز ( Glucose )

از آن جا که ، مصرف زیاد شربت گلوکز ( Glucose ) ، ممکن است به سلامتی آسیب برساند ، بهتر است در خوردن آن احتیاط کرده و مصرف آن را تا حد امکان کاهش دهید .

توصیه هایی برای کاهش مصرف شربت گلوکز ( Glucose )

  • از مصرف مواد غذایی و نوشیدنی های فرآوری شده اجتناب کنید ، شربت گلوکز ( Glucose ) داخل نوشابه ها ، آب میوه ها ، نوشیدنی های ورزشی و همچنین آب نبات ، کمپوت میوه ، نان ها و میان وعده های آماده ، پنهان شده ، بنابراین بهتر است تا حد امکان غذاهای کامل مصرف کنید .
  • قبل از مصرف مواد غذایی بسته بندی شده ، لیست عناصر تشکیل دهنده آن را کنترل کنید ، شربت گلوکز ( Glucose ) ممکن است ، به نام هایی همچون گلوکز و غیره روی برچسب ذکر شده باشد ، همچنین مراقب شیرین کننده های غیر سالم دیگر ، از جمله شربت ذرت با فروکتوز بالا نیز باشید .
  • به دنبال غذاهایی باشید ، که حاوی شیرین کننده های سالم تر هستند ، در برخی از مواد غذایی بسته بندی شده ، به جای شربت گلوکز ( Glucose ) ، از ملاس ، شیرین برگ ، گزیلیتول ، شربت یاکون یا اریتریتول استفاده شده و مصرف آن ها در مقادیر متوسط معمولا مضر نیست .

عوارض جانبی دکستروز ( Dextrose )

دکستروز باید به افرادی که مبتلا به دیابت هستند ، با دقت لازم داده شود ، زیرا ممکن است سرعت پردازش دکستروز ( Dextrose ) در فرد دیابتی ، همانند فرد غیر دیابتی نباشد .

دکستروز می تواند قند خون را بسیار افزایش دهد ، که باعث هایپر گلایسمی ( وضعیتی است که در آن ، مقادیر بیش از حد گلوکز ، در پلاسمای خون موجود است ) می شود .

علائم شامل موارد زیر می شوند :

  • تنفس میوه ای
  • افزایش عطش بدون علت شناخته شده
  • پوست خشک
  • کمبود آب بدن
  • حالت تهوع
  • تنگی نفس
  • ناراحتی معده
  • خستگی غیر قابل توضیح
  • تکرر ادرار
  • استفراغ
  • گیجی

مقایسه شربت گلوکز ( Glucose ) و شربت ذرت

شربت ذرت نیز ، مانند بسیاری از شربت‌های گلوکز ، با تجزیه نشاسته ذرت تولید می شود ، با این که شربت ذرت از انواع شربت گلوکز می باشد ، اما همه شربت‌های گلوکز از نوع شربت ذرت نیستند ، زیرا همان طور که قبلا اشاره کردیم ممکن است از منابع گیاهی دیگری به دست آمده باشند .

شربت‌های گلوکز ( Glucose )  و شربت ذرت ، از نظر تغذیه ای مشابه اند ، این دو شربت فواید سلامتی تقریبا یکسانی دارند و هیچ یک حاوی ویتامین ها یا مواد معدنی قابل توجهی نمی باشند .

از این دو شربت ، می توان در بسیاری دستورالعمل های غذایی ، از جمله شیرینی جات ، آب نبات ، دسرهای منجمد و غیره به جای هم استفاده کرد .

آیا گلوکز ( Glucose ) با شکر فرق دارد ؟

گلوکزی که در آزمایشگاه به شما میدهند ، مثل قند خون است ، که بعد از هضم و جذب غذا ، از مواد تغذیه شده بدست می آید و توسط جریان خون ، جهت استفاده سلولها حمل می شود وبه مصرف بافتهای بدن می رسد .

پس اگر گلوکز ( Glucose ) خالص مصرف کنید ، قند ، سریعتر وارد جریان خون شده و در محاسبه قند خون ، بر اساس معیارهای تشخیص دیابت ، اختلالی ایجاد نمیشود .

در صورتی که ، شکر ساکارز است و نیاز دارد ، یک مرحله شکسته شود و به فروکتوز و گلوکز تبدیل شود .

طبیعا استاندارد لازم برای فراهم آوردن شرایطی که باعث تشخیص دیابت می شود را ندارد ، ما از این تست بخصوص ، برای تشخیص دیابت که برایمان بسیار مهم است استفاده می کنیم .

هیچ گونه تغییری در انجام این تست جایز نیست ، زیرا  گلوکز ، فروکتوز ، ساکارز ، هر سه شیرین هستند و زبان ما در تشخیص طعم شیرین آنها چندان تفاوتی قائل نیست ، ولی متابولیسم ( هضم ) این ها در بدن ، مسیرهای مختلفی را تجربه می کند .

برای خرید گلوکز به فروشگاه ایران فلیور مراجعه کنید .